حسابداری حسابرسی موسسات شرکتها وسازمانها

تسعیر ارز چیست؟

فرایند تبدیل واحد پولی تسعیر ارز نامیده می شود. در شرکت ها و سازمان ها با استفاده از روش تسعیر ارز تغییرات نرخ ارز در عملیات مالی و حسابداری بررسی شده و سپس به صورت استاندارد در صورت های مالی ثبت می گردد.

ممکن است بسیاری از شرکت ها عملیات خرید و فروش خود را با استفاده از ارز های خارجی انجام بدهند، در حالی که مطابق قوانین حسابداری کشور، مبالغ تمام حساب های شرکت باید بر مبنای واحد پول رایج کشور ثبت گردد، بنابراین برای رفع این مشکل شرکت ها باید اطلاعات رویداد های مالی خود را با استفاده از تسعیر ارز به واحد پول رایج کشور( ریال) تبدیل نموده و در دفاتر حسابداری خود ثبت نمایند.

تعریف ارز

ارز (Currency) نوعی واحد پول پذیرفته شده در کشورها است، که دولت هر کشور آن را توزیع نموده و مردم می توانند با استفاده از آن به معاملات و مبادله محصولات بپردازند. نوع ارز هر کشور با سایر کشور ها متفاوت می باشد، اما این امکان وجود دارد که یک کشور استفاده از ارز سایر کشورها در کشور خود را قانونی نماید.

نکته

یورو تنها ارزی می باشد که در چند کشور اروپایی مورد استفاده قرار می گیرد.

مفهوم معاملات ارزی

نرخ تسعیر ارز چیست؟ – [نحوه محاسبه و ثبت حسابداری تسعیر ارز]

حسابداری مالی

آیا می دانید یکی از مسائل مهم تجاری و اقتصادی در تمام دنیا تسعیر ارز می باشد! اکثر شرکت های تجاری برای انجام معاملات با سایر کشور ها مجبور می شوند، که از پول رایج کشور مقصد استفاده نمایند. حسابداران برای ثبت معاملات ارزی در دفاتر، باید با استفاده از نرخ تسعیر ارز، مبلغ معاملات را به پول رایج کشور خود تبدیل نمایند.

پس از مطالعه این مقاله شما با تسعیر ارز، مفهوم معاملات ارزی، نحوه محاسبه تسعیر ارز، ثبت حسابداری تسعیر ارز، استاندارد تسعیر ارز، اصطلاحات تسعیر ارز و … آشنا خواهید شد.

خواندن مقاله نرخ تسعیر ارز را به چه کسانی پیشنهاد می کنیم؟

مدیران کسب و کارها
مدیران مالی شرکت ها
حسابداران

در این مقاله به مباحث زیر می پردازیم:

• تسعیر ارز چیست؟
• ثبت حسابداری تسعیر ارز
• 3 روش محاسبه نرخ تسعیر ارز
• مثال محاسبه نرخ تسعیر ارز
• ترازنامه تسعیر ارز چیست؟
• استاندارد تسعیر ارز چیست؟
• نکات مهم مربوط به تسعیر ارز

تسعیر ارز چیست؟

فرایند تبدیل واحد پولی تسعیر ارز نامیده می شود. در شرکت ها و سازمان ها با استفاده از روش تسعیر ارز تغییرات نرخ ارز در عملیات مالی و حسابداری بررسی شده و سپس به صورت استاندارد در صورت های مالی ثبت می گردد.

ممکن است بسیاری از شرکت ها عملیات خرید و فروش خود را با استفاده از ارز های خارجی انجام بدهند، در حالی که مطابق قوانین حسابداری کشور، مبالغ تمام حساب های شرکت باید بر مبنای واحد پول رایج کشور ثبت گردد، بنابراین برای رفع این مشکل شرکت ها باید اطلاعات رویداد های مالی خود را با استفاده از تسعیر ارز به واحد پول رایج کشور( ریال) تبدیل نموده و در دفاتر حسابداری خود ثبت نمایند.

تعریف ارز

ارز (Currency) نوعی واحد پول پذیرفته شده در کشورها است، که دولت هر کشور آن را توزیع نموده و مردم می توانند با استفاده از آن به معاملات و مبادله محصولات بپردازند. نوع ارز هر کشور با سایر کشور ها متفاوت می باشد، اما این امکان وجود دارد که یک کشور استفاده از ارز سایر کشورها در کشور خود را قانونی نماید.

نکته

یورو تنها ارزی می باشد که در چند کشور اروپایی مورد استفاده قرار می گیرد.

مفهوم معاملات ارزی

هنگامی که شرکت با استفاده از ارز به انجام معاملات بپردازد، معامله ارزی صورت گرفته است. به عنوان مثال هنگامی که شرکت شرکت برای خرید و یا فروش محصولات خود از ارز استفاده نماید، معامله ارزی انجام داده است.

تسعیر ارز به زبان ساده

تبدیل پول ملی یک کشور به واحد پول کشوری دیگر تسعیر ارز نامیده می شود و جزء مفاهیم مهم اقتصادی به حساب می آید. در کشور ما به دلیل میزان بالای نرخ تورم، تسعیر ارز توسط اغلب شرکت های تجاری ازجمله شرکت هایی که به فعالیت های واردات و صادرات مشغول هستند و همچنین شرکت های پذیرفته شده در بورس انجام می شود.

تبدیل پول ملی یک کشور به واحد پول کشوری دیگر تسعیر ارز نامیده می شود

ثبت حسابداری تسعیر ارز

ثبت حسابداری تسعیر ارز بدین طریق می باشد، که ابتدا عملیات ثبت اولیه معامله ارزی با توجه به نرخ ارز موجود در هنگام معامله به واحد ریال ثبت شده و در مرحله بعد با توجه به نوع خرید یا فروش بودن معامله تسعیر ارز ثبت می شود. حسابدار معاملات ارزی را با توجه به نوع معامله در نرم افزار حسابداری ثبت خواهد نمود.

تسعیر ارز چگونه محاسبه می شود؟

برای محاسبه تسعیر ارز می توان به سه روش روزانه، ماهیانه و سالیانه اقدام نمود. روش روزانه دقیق تر از روش ماهیانه و سالیانه می باشد، زیرا در این روش حسابداران هر روز نرخ ارز را محاسبه می نمایند.

سود و زیان تسعیر ارز چیست؟

اگر پس از انجام تسعیر ارز مانده حساب ارزی مثبت باشد، شرکت از انجام تسعیر ارز سود نموده است. اما اگر پس از انجام تسعیر ارز مانده حساب ارزی منفی باشد، شرکت از انجام تسعیر ارز زیان نموده است.

نحوه محاسبه سود و زیان تسعیر ارز

سود تسعیر ارز بدین معنی می باشد، که اگر نرخ تسعیر دلار در تاریخ پرداخت بدهی ارزی پایین تر از نرخ تسعیر دلار در تاریخ معامله باشد، شرکت از سود تسعیر ارز برخوردار خواهد شد.
زیان تسعیر ارز بدین معنی می باشد، که اگر نرخ تسعیر دلار در تاریخ پرداخت بدهی ارزی بالاتر از نرخ تسعیر دلار در تاریخ معامله باشد، شرکت از زیان تسعیر ارز برخوردار خواهد شد.

نکته

درصورتی که مانده محاسبات تسعیر منجر به سود گردد حساب سود تسعیر ارز به در بخش بستانکار و درصورتی که مانده محاسبات منجر به زیان گردد حساب سود تسعیر ارزدر بخش بدهکار ثبت می گردد.

چگونگی محاسبه تسعیر ارز در بازه های زمانی

برای محاسبه تسعیر ارز می توان در سه بازه زمانی روزانه، ماهیانه و سالیانه اقدام نمود، که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.

3 روش محاسبه نرخ تسعیر ارز

برای محاسبه تسعیر ارز سه روش روزانه، ماهیانه و سالیانه وجود دارد، که در این بخش به معرفی هریک از این روش ها می پردازیم.

1. ثبت ارز با نرخ ثابت

در این روش نرخ ارز در طول یک سال به صورت ثابت درنظر گرفته شده و معاملات شرکت با توجه به نرخ درنظر گرفته شده ثبت می گردد. در انتهای سال نیز حسابداران مانده های ارز را تسعیر می نمایند و سود و زیان شرکت را محاسبه خواهند نمود.

ثبت ارز با نرخ ثابت در تسعیر ارز

نرخ تسعیر ارز چیست؟ – [نحوه محاسبه و ثبت حسابداری تسعیر ارز]

حسابداری مالی

آیا می دانید یکی از مسائل مهم تجاری و اقتصادی در تمام دنیا تسعیر ارز می باشد! اکثر شرکت های تجاری برای انجام معاملات با سایر کشور ها مجبور می شوند، که از پول رایج کشور مقصد استفاده نمایند. حسابداران برای ثبت معاملات ارزی در دفاتر، باید با استفاده از نرخ تسعیر ارز، مبلغ معاملات را به پول رایج کشور خود تبدیل نمایند.

پس از مطالعه این مقاله شما با تسعیر ارز، مفهوم معاملات ارزی، نحوه محاسبه تسعیر ارز، ثبت حسابداری تسعیر ارز، استاندارد تسعیر ارز، اصطلاحات تسعیر ارز و … آشنا خواهید شد.

خواندن مقاله نرخ تسعیر ارز را به چه کسانی پیشنهاد می کنیم؟

مدیران کسب و کارها
مدیران مالی شرکت ها
حسابداران

در این مقاله به مباحث زیر می پردازیم:

• تسعیر ارز چیست؟
• ثبت حسابداری تسعیر ارز
• 3 روش محاسبه نرخ تسعیر ارز
• مثال محاسبه نرخ تسعیر ارز
• ترازنامه تسعیر ارز چیست؟
• استاندارد تسعیر ارز چیست؟
• نکات مهم مربوط به تسعیر ارز

تسعیر ارز چیست؟

فرایند تبدیل واحد پولی تسعیر ارز نامیده می شود. در شرکت ها و سازمان ها با استفاده از روش تسعیر ارز تغییرات نرخ ارز در عملیات مالی و حسابداری بررسی شده و سپس به صورت استاندارد در صورت های مالی ثبت می گردد.

ممکن است بسیاری از شرکت ها عملیات خرید و فروش خود را با استفاده از ارز های خارجی انجام بدهند، در حالی که مطابق قوانین حسابداری کشور، مبالغ تمام حساب های شرکت باید بر مبنای واحد پول رایج کشور ثبت گردد، بنابراین برای رفع این مشکل شرکت ها باید اطلاعات رویداد های مالی خود را با استفاده از تسعیر ارز به واحد پول رایج کشور( ریال) تبدیل نموده و در دفاتر حسابداری خود ثبت نمایند.

تعریف ارز

ارز (Currency) نوعی واحد پول پذیرفته شده در کشورها است، که دولت هر کشور آن را توزیع نموده و مردم می توانند با استفاده از آن به معاملات و مبادله محصولات بپردازند. نوع ارز هر کشور با سایر کشور ها متفاوت می باشد، اما این امکان وجود دارد که یک کشور استفاده از ارز سایر کشورها در کشور خود را قانونی نماید.

نکته

یورو تنها ارزی می باشد که در چند کشور اروپایی مورد استفاده قرار می گیرد.

مفهوم معاملات ارزی

هنگامی که شرکت با استفاده از ارز به انجام معاملات بپردازد، معامله ارزی صورت گرفته است. به عنوان مثال هنگامی که شرکت شرکت برای خرید و یا فروش محصولات خود از ارز استفاده نماید، معامله ارزی انجام داده است.

تسعیر ارز به زبان ساده

تبدیل پول ملی یک کشور به واحد پول کشوری دیگر تسعیر ارز نامیده می شود و جزء مفاهیم مهم اقتصادی به حساب می آید. در کشور ما به دلیل میزان بالای نرخ تورم، تسعیر ارز توسط اغلب شرکت های تجاری ازجمله شرکت هایی که به فعالیت های واردات و صادرات مشغول هستند و همچنین شرکت های پذیرفته شده در بورس انجام می شود.

تبدیل پول ملی یک کشور به واحد پول کشوری دیگر تسعیر ارز نامیده می شود

ثبت حسابداری تسعیر ارز

ثبت حسابداری تسعیر ارز بدین طریق می باشد، که ابتدا عملیات ثبت اولیه معامله ارزی با توجه به نرخ ارز موجود در هنگام معامله به واحد ریال ثبت شده و در مرحله بعد با توجه به نوع خرید یا فروش بودن معامله تسعیر ارز ثبت می شود. حسابدار معاملات ارزی را با توجه به نوع معامله در نرم افزار حسابداری ثبت خواهد نمود.

تسعیر ارز چگونه محاسبه می شود؟

برای محاسبه تسعیر ارز می توان به سه روش روزانه، ماهیانه و سالیانه اقدام نمود. روش روزانه دقیق تر از روش ماهیانه و سالیانه می باشد، زیرا در این روش حسابداران هر روز نرخ ارز را محاسبه می نمایند.

سود و زیان تسعیر ارز چیست؟

اگر پس از انجام تسعیر ارز مانده حساب ارزی مثبت باشد، شرکت از انجام تسعیر ارز سود نموده است. اما اگر پس از انجام تسعیر ارز مانده حساب ارزی منفی باشد، شرکت از انجام تسعیر ارز زیان نموده است.

نحوه محاسبه سود و زیان تسعیر ارز

سود تسعیر ارز بدین معنی می باشد، که اگر نرخ تسعیر دلار در تاریخ پرداخت بدهی ارزی پایین تر از نرخ تسعیر دلار در تاریخ معامله باشد، شرکت از سود تسعیر ارز برخوردار خواهد شد.
زیان تسعیر ارز بدین معنی می باشد، که اگر نرخ تسعیر دلار در تاریخ پرداخت بدهی ارزی بالاتر از نرخ تسعیر دلار در تاریخ معامله باشد، شرکت از زیان تسعیر ارز برخوردار خواهد شد.

نکته

درصورتی که مانده محاسبات تسعیر منجر به سود گردد حساب سود تسعیر ارز به در بخش بستانکار و درصورتی که مانده محاسبات منجر به زیان گردد حساب سود تسعیر ارزدر بخش بدهکار ثبت می گردد.

چگونگی محاسبه تسعیر ارز در بازه های زمانی

برای محاسبه تسعیر ارز می توان در سه بازه زمانی روزانه، ماهیانه و سالیانه اقدام نمود، که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.

3 روش محاسبه نرخ تسعیر ارز

برای محاسبه تسعیر ارز سه روش روزانه، ماهیانه و سالیانه وجود دارد، که در این بخش به معرفی هریک از این روش ها می پردازیم.

1. ثبت ارز با نرخ ثابت

در این روش نرخ ارز در طول یک سال به صورت ثابت درنظر گرفته شده و معاملات شرکت با توجه به نرخ درنظر گرفته شده ثبت می گردد. در انتهای سال نیز حسابداران مانده های ارز را تسعیر می نمایند و سود و زیان شرکت را محاسبه خواهند نمود.

ثبت ارز با نرخ ثابت در تسعیر ارز

2. ثبت دوره ای نرخ متغیر ارز

در این روش نرخ ارز به صورت ماهیانه و یا بر اساس دوره مالی ثبت می گردد و سپس عملیات تسعیر ارز انجام می شود.

3. ثبت روزانه نرخ متغیر ارز

در این روش نوسانات نرخ ارز در هر روز ثبت شده و تسعیر ارز انجام می شود. این روش دارای در مقایسه با دو روش دیگر دقیق تر می باشد.

مثال محاسبه نرخ تسعیر ارز

برای درک راحت تر محاسبه تسعیر ارز در ادامه به یک مثال می پردازیم.

فرض می نماییم شرکت A که شرکتی ایرانی است، کالایی را به مبلغ 20000 دلار به صورت نسیه به شرکت B که شرکتی خارجی است فروخته است. در تاریخی که این معامله ارزی انجام شده است، نرخ دلار 30000 ریال بوده است. حال ثبت معامله ارزی انجام شده در دفاتر حسابداری شرکت A به صورت زیر می باشد.

حساب دریافتی شرکت B: 30,000,000

فروش : 30,000,000

بابت فروش کالا به شرکت B :1000 دلار

حال فرض می نماییم در زمانی که تسعیر ارز ثبت شده است، نرخ ارز به مبلغ 35000 ریال می باشد. به دلیل ثبت فروش در ترازنامه حساب دریافتی و با توجه به این که حساب دریافتی جزء اقلام پولی به حساب آمده است، لازم است که با تاریخ ترازنامه نیز مجددا تسعیر محاسبه گردد.

100,000,000= ( 30,000–35,000 ) * 20,000

بنابراین سود تسعیر مبلغ 100,000,000 می باشد. حال اگر قیمت یورو پایین می آمد شرکت متحمل ضرر میشد.

نمونه حسابداری نرخ تسعیر ارز

برای شرح حسابداری نرخ تسعیر ارز به بررسی یک مثال واقعی می پردازیم.

شرکت البرز در تاریخ 02/02/1397 قطعاتی را از کشور آلمان به مبلغ 1000 دلار خریداری کرده است. قیمت دلار در تاریخ خریداری قطعات برابر با 4000 تومان بوده است. در تاریخ 05/04/1397 قیمت دلار مبلغ 5000 تومان و در تاریخ 12/09/1397 قیمت دلار برابر با 6500 تومان بوده است.

در تاریخ خرید دارایی مبلغ 4,000,000 تومان در سیستم ثبت می گردد.

دارایی/ ماشین آلات 4,000,000

حساب پرداختنی تجاری ]ارزی[ 4,000,000

حال به دلیل افزایش نرخ ارز و عدم وجود حفاظ در برابر بدهی، زیان تسعیر ارز را شناسایی نمی کنیم، بلکه مبلغ تفاوت را به بهای تمام شده اضافه می کنیم.

دارایی / ماشین آلات 2,500,000

ح پرداختنی تجاری ]ارزی[ 2,500,000

ثبت تصفیه حساب به شرح زیر است:

ح پرداختنی تجاری ]ارزی[ 6,500,000

موجودی نقد و بانک 6,500,000

لازم به ذکر می باشد درصورتی که تسویه حساب با شرکت خارجی در سال مالی آینده انجام شود، سود و زیان تسعیر ارز نیز باید در پایان سال مالی شناسایی شود.